The Magical Mystery Tour

Wat niet doorging…

Natuurlijk hadden wij dit jaar graag onze turkooizen 1201 willen presenteren. De renovatie duurt echter aanzienlijk langer dan wij in eerste instantie hadden gedacht. Momenteel durven wij geen uitspraak te doen omtrent het tijdstip van het gereedkomen van de 1201. Dit hangt nauw samen met het moment waarop revisiebedrijf Tilburg aan de werkzaamheden, die verband houden met de indienststellingsbeurt, kan beginnen. Niettemin wilden wij ook dit jaar natuurlijk weer een aantrekkelijke excursie voor onze leden en donateurs organiseren. Het oorspronkelijke plan was om “iets” te gaan doen in Noord-Holland. Eindbestemming Den Helder ? Viel af; Corus ? Kwam net niet goed uit. Iets met autobussen ten behoeve van het maken van opnamen van onze trein langs de lijn ? Goed plan, maar kwam later ook te vervallen. Afscheidsrit rijtuigen Plan W ? Niet meer mogelijk. Plan U ? Moeilijk…..! Naarmate het aantal suggesties toenam verminderde het aantal beschikbare dagen, dat we nog te gaan hadden voor datum van de feitelijke rit. Omdat de datum dus gekozen was en zich inmiddels een aantal deelnemers had gemeld, terwijl de bestemming nog niet helemaal (of helemaal niet?) definitief vaststond, werd de naam “The Magical Mystery Tour” gekozen, met het gelijknamige Beatles-Album als voorbeeld. Dit keer geen Golden Earring of Pink Floyd dus… Voor zowel de deelnemers als de organisatie was het nog een volstrekt mysterie waar de rit heen zou gaan. Alles was nog mogelijk. Het plan om uiteindelijk een stukje van de nieuw aangelegde Betuweroute te gaan berijden werd op het laatste moment, ondanks verregaande medewerking / toezeggingen, getorpedeerd. Niet meer mogelijk helaas! In ieder geval moesten we goederensporen gaan berijden. Bij Railion gevraagd of eventueel een DB 232-dieselloc een deel van de rit als trekkracht zou kunnen fungeren. Beleefde brief als antwoord, met in de aanhef: “Tot onze spijt …”. Dan de hele rit maar niet door laten gaan ? No way was het antwoord van de diehards: het komt allemaal goed. Veel Engelse termen trouwens in dit verslag: kunnen onze talloze Engelse gasten dit stukje nu ook lezen?

Wat dan wel ?

Uiteindelijk kwam er op het laatste moment een plan op tafel, waarbij we “iets” in zowel het Amsterdamse- als in het Rotterdamse havengebied gingen doen. Van het spoorwegmuseum hadden we loc 1302 gehuurd, die samen met de 1501 beurtelings de tractie onder de draad verzorgde. Voor het niet-electrische gedeelte hadden we een Class 66 – loc gehuurd van Rail4Chem. Voor de catering hadden we weer een barrijtuig beschikbaar en voor onze gasten moesten we uiteindelijk terugvallen op een viertal ICK-bakken. Hoezo terugvallen? Omdat we, gezien de naderende buitendienststelling, deze rit nog éénmaal wilden rijden met plan W. Tijdens de plannenmakerij liep plan W nog in grote getale in diverse getrokken treinen maar enkele weken voor de rit werd nagenoeg alle plan W voortijdig uit de rijdende dienst genomen en definitief terzijde gezet. Exit plan W.

19 september 2003 – de voorbereiding

m1Bij een van onze bestuursleden werden op deze dag de boekjes met informatie voor de passagiers gedrukt, gevouwen en geniet. Ook de draaiboeken waren nu op de valreep definitief en konden eveneens gedrukt gaan worden. Verder was een ploeg medewerkers druk in de weer met het ophalen al het benodigde rollend materieel: De 1302 is opgehaald in Arnhem en is vervolgens naar de Watergraafsmeer gegaan om het barrijtuig aan te pikken. Daarna is dit stel naar m2Rotterdam gegaan. De 1501 zou ‘s avonds vier ICK-rijtuigen op gaan halen in Heerlen. Doordat de 1501 tijdelijk stond opgesloten door een defect stel is de 1302 in haar plaats gegaan. Door een stremming bij Eindhoven-Beukenlaan kwam de 1302 niet verder dan Tilburg. Bij toeval kwam de 1302 naast de eveneens gestrande IC2571 Den Haag – Heerlen te staan. Omdat deze trein als leeg-materieel terug moest naar de Binckhorst (Den Haag) heeft de 1302 deze trein meegenomen naar Rotterdam. Hier werden ‘onze’ 4 rijtuigen afgehaakt en is de rest van de trein naar de Binckhorst gebracht met de 1700 die in die trein zat. De mensen van de catering waren al dagen bezig geweest met de voorbereidingen. Het is nog een kunst om de m3juiste hoeveelheid eten en drinken in te slaan voor ruim 100 man. Omdat de Engelse gasten de afgelopen jaren tijdens onze ritten frikadellen en kroketten hebben leren eten, werd afgezien van het inslaan van Fish and Chips. Dan tientallen broodjes, wijn, bier, frisdrank, koffie, thee, enz. Vanuit gebouw De Poort werd alle eet- en drinkwaar op de avond voor de rit met een bestelbus naar het perron in Rotterdam CS gereden en ingeladen in de gereedstaande rijtuigen. Wat er verder op deze dag(en) voor de rit allemaal is geregeld en georganiseerd, zou te ver voeren om hier allemaal te vermelden. Zeker is, dat het geen makkie is, om op één dag met één trein onder de vlag van meerdere vervoerders de spoorrails te gaan gebruiken.

20 september 2003 – de rit

Om 4.00 uur liep ergens in Den Haag een wekker af: de machinist die “onze” class-66 voor die dag zou gaan ophalen, moest hiervoor eerst met de auto in alle vroegte door dikke mist naar Venlo rijden, om zich vervolgens met de lok in Amsterdam bij de Magical Mystery Tour” te gaan voegen. De PB05 stond in Venlo inderdaad volgens afspraak keurig klaar op een kopspoortje, echter wel ingesloten door enkele Railion-locs. Het heeft de betreffende Haagse machinist heel m4wat moeite, energie en overredingskracht gekost om de verantwoordelijke Railion-bonzen er toe te bewegen, hun locs even weg te halen en plaats te maken voor de andere vervoerder. Met een half uur (onnodige) vertraging werd met de Rail4Chem PB05 koers gezet naar Amsterdam. In Rotterdam was langs spoor 16 inmiddels ook enige beweging rond de trein waarneembaar. De nachtwachten hebben vastgesteld dat slapen in een ICK geen succes is: de banken zijn te smal en de vloeren te hard… De bemanning van de KLOK-shop had de koopwaar inmiddels uitgestald in het barrijtuig. De 1501 stond aan de Haagse zijde van de trein gekoppeld, de 1302 aan de andere kant. Het voltallige personeel was inmiddels op de trein aanwezig toen omstreeks 9 uur koers werd gezet naar het vertrekstation Den Haag Hollands Spoor.

m5Nadat hier alle passagiers waren ingecheckt en zich nog spontaan twee lieden aandienden, die tegen betaling graag meewilden, werd kort na 10 uur koers gezet naar Noord-Holland. De eerste fotostop stond in station Uitgeest op het programma. De 1501 stond nog voor aan de trein, maar de fotolijn was gesitueerd op het tegenoverliggende perron, ter hoogte van de achterzijde van onze trein, met de 1302 aan de haak. De 1302 werd “opgebouwd” met de frontlichten aan. Het decor werd gevormd door een oud soort seinbrug en een dito oud reusachtig transformatorgebouw.

m6Vervolgens doken we met de 1302 op kop het Amsterdamse Westelijk havengebied in, waar op het emplacement Westhaven onze Class 66 koppelde aan de 1501. Vervolgens ging het met m7dieselpower en met achterlating van de 1302 naar de tweede fotolocatie: de Houtrakpolder. Hier kon vanaf de Amerikaweg ter hoogte van bedrijf “de Rietlanden” de trein worden gefotografeerd, waarbij later de PB05 naast de 1501 werd gezet: hierbij was goed te zien dat de beide locs hetzelfde (kleinere) engelse profiel hadden. Opmerking van één van onze gasten: “mijn dag kan nu al niet meer stuk…”. Kort daarna weer een fotostop op een bruggetje over het “Kanaal om de Weet”, waarbij de PB05 figureerde.

m8Vervolgens stond een bezoek aan de nieuwe, doch vrijwel nog nooit gebruikte Ceres Terminal op het schema. Grote kranen, een complete infrastructuur, en geen enkele activiteit te bespeuren. Dit was misschien wel het “magical”-element van de tour. Het gebrom van de Class 66 verstoorde tijdelijk de rust en drukte de trein + 1501 tegen het stootjuk. De Engelsen genoten zichtbaar van dit “bufferkissing”. Een niet bij het gezelschap behorende fotograaf, die het waagde om met auto en al voor de trein uit door het hek het Ceres-terrein op te rijden, werd resoluut door de excursieleiding heengezonden.

Op naar de vijfde fotostop: op het emplacement Westhaven was een “Line-Up” in elkaar gedraaid met van links naar rechts keurig met de koppen in de zon: 2278, 6498, 1302, 1501, 1617. Dank aan de medewerkers van Railion, die dit georganiseerd hadden.

m9Volgende halte Watergraafsmeer. Hier was oorspronkelijk een langzame doorkomst gepland waarmee vanuit onze trein een blik gegund zou worden op het museummaterieel. Door wat m10tijdswinst was het echter mogelijk kort de trein te verlaten; een ad-hoc fotostop dus. Hier kon even een kijkje (en een fotootje) worden genomen bij de lange rij rangeerloks (van Sik tot 2200) waarbij de groene 508 naast de 1302 de aandacht trok. De oude Ultrasoonmeetwagen stond hier ook voor zich uit te roesten. Met dank aan de NedTrain-medewerkers van de Watergraafsmeer, in het bijzonder de welbekende Sleepdienst…

Tijd om koers te zetten naar het Rotterdamse havengebied. De 1302, met de 1501 in opzending, trok de trein, met aan de achterkant van de trein nog eens de PB05 gekoppeld. Door een klein technisch probleem en een ons vanaf Oudewater in de weg rijdende kolentrein kwamen we met wat vertraging aan op de Kijfhoek. Van hier uit was een enkele fotostop gepland onderweg naar de Maasvlakte, met tot slot op de terugweg naar Kijfhoek een foto-line-up met een aantal locs van de class 66 naast elkaar in de Botlek. Pas op het laatste moment kreeg de reisleiding te horen dat de Botlek aan het begin van de avond dicht zou gaan en niet meer toegankelijk bleek m11te zijn voor treinbewegingen. Beetje slordig, dat ons dit niet eerder was gemeld tijdens de planning van de rit… Dat gooide flink wat roet in het eten. Tijd om een passend alternatief te bedenken. In ieder geval toch maar vertrekken richting Maasvlakte. Tweede probleem: de geopende Botlekbrug, gevolgd door het derde probleem: de geopende Calandbrug. Het scheepvaartverkeer heeft hier gewoon voorrang en treinverkeer is door de frequente brugopeningen niet te plannen. Alle treinen vanuit de Maasvlakte hebben op Kijfhoek ook steeds een uur “buffertijd” ingepland. Met een knappe vertraging kwamen we op het nieuwe emplacement op de Maasvlakte aan. Hier moest gedurende één fotostop een soort inhaalslag worden gemaakt welke origineel in drie stops waren georganiseerd. Iedereen de trein uit en vanaf de openbare weg langs het spoor de trein, met de PB05 nog steeds op kop, op de foto. Letterlijk uit alle hoeken en gaten kwamen vervolgens heel verrassend allemaal Class-66 locs van alle denkbare vervoerders (ERS, DLC, SL, HGK en Rail4Chem) te voorschijn. In het laatste zonlicht vormden deze vijf ronkende machines tijdens de laatste fotostop een mooi slotdecor voor weer een zeer geslaagde donateursrit van de werkgroep Loc-1501 in samenwerking met de Stichting Klassieke Locomotieven.

Door de in de loop van de avond opgelopen vertraging konden passagiers desgewenst tijdens een ingelaste stop uitstappen in Barendrecht. Op Kijfhoek was in het originele draaiboek nog een korte fotostop bedacht waarbij de 1122 en 1501 naast elkaar fotografeerbaar zouden zijn: de presentatie van de (nog niet rijvaardige) 1122. Door de opgelopen vertraging was het inmiddels al donker en was foto’s maken helaas niet meer mogelijk. De 1501 en 1302 werden achter en voor de trein geplaatst, de PB05 bleef achter op Kijfhoek. Vervolgens op naar Rotterdam CS, waar de rit eindigde. Vanwege de vertraging stuitte doorrijden naar Den Haag op een aantal logistieke problemen. De overgebleven reizigers konden met hun Magical Mystery Tour-kaartje terug naar Den Haag reizen. De PB05 werd dezelfde avond nog terug gereden naar Venlo en de rijtuigen werden de volgende dag met de 1501 teruggebracht naar Heerlen.

Ten slotte

Tijdens de rit hebben we kunnen ervaren dat het aggregaat en de waterinstallatie van het barrijtuig aan vervanging toe zijn, en dat het voor sommigen erg moeilijk blijkt te zijn de rijtuigen volledig te vullen met water, zodat tijdens de lange dag-excursie de toiletten op een fatsoenlijke manier kunnen worden gebruikt. Leermomentjes voor een volgend jaar? Ook realiseren we ons dat het héél moeilijk is om het iedereen naar de zin te maken; vond de één het bijzonder dat de 1302 van stal was gehaald, klaagde een ander dat de 1501 zo weinig had gedaan. Er speelt ook nog een heel ander fenomeen waardoor het organiseren van een rit zoals “vroeger” haast niet meer mogelijk is: de Nederlandse “Spoorwegen” zijn drastisch veranderd en het spoorwegnet is openbaar geworden. Dat betekent voor de organisatie dat je niet “zomaar” je trein even kan stilzetten om een plaatje te schieten, of je plan een beetje bij te stellen on-the-run. Ook op voorhand op lokaal niveau een aantal sporen claimen voor een line-up gaat niet meer zo eenvoudig. En zelfs als het al lukt, blijkt dat op de dag zelf de gemaakte afspraken éénzijdig de nek worden omgedraaid. De beschikbare infracapaciteit is beperkt (en duur!!) en belangen van andere railvervoerders worden meegewogen. Dat hierbij het commerciële belang boven het hobbybelang gaat wordt steeds duidelijker en is begrijpelijk. Toch is het wennen… De excursieleiding kijkt desondanks met tevredenheid terug op deze dag: het weer zat buitengewoon mee, de sfeer was uiterst plezierig, de catering draaide fantastisch en de “nieuwe” trolley bewees zijn nut. Om te voorkomen dat iemand wordt vergeten besluiten we dit verslag met één woord van dank aan allen, die deze rit weer tot een succes hebben gemaakt. Onze passagiers of gasten zijn wij dank verschuldigd voor het getoonde vertrouwen en wij hopen iedereen volgend jaar weer te ontmoeten tijdens de “………………-Tour”.